Spis treści
Wartość rzeczy znalezionej
Przyjęte przez sejm przepisy wprowadzają minimalną wartość rzeczy znalezionej. Wartość ta została określona na poziomie 100 zł i warunkuje wystąpienie uprawnień i obowiązków zarówno znalazcy, jak i właściwego organu.
Prawa i obowiązki znalazcy rzeczy
Zgodnie z przyjętymi regulacjami, znalazca rzeczy, która należy do osoby mu znanej powinien niezwłocznie zawiadomić ją o tym fakcie i wezwać do odbioru rzeczy. Natomiast w sytuacji, gdy znalazca nie wie, kto jest uprawniony do odbioru rzeczy albo, jeżeli nie zna miejsca pobytu tej osoby, powinien niezwłocznie zawiadomić o znalezieniu rzeczy starostę, który jest organem właściwym do odbierania zawiadomień o znalezieniu rzeczy, ich przechowywania oraz poszukiwania osób uprawnionych do ich odbioru. Do kompetencji starosty, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania znalazcy lub miejsce znalezienia rzeczy, należy bowiem przechowywanie rzeczy znalezionych oraz poszukiwanie osób uprawnionych do ich odbioru.
W protokole starosta stwierdza odebranie zawiadomienia o znalezieniu rzeczy oraz przyjęcie przez niego rzeczy. Protokół ten stanowi podstawę wydania znalazcy poświadczenia przyjęcia zawiadomienia o znalezieniu oraz przyjęciu rzeczy. Co więcej, protokół i poświadczenie sporządza się także w przypadku wskazania przez znalazcę miejsca, w którym rzecz się znajduje.
W przypadku, gdy wartość znalezionej rzeczy przekracza 100 złotych, a nie ma możliwości doręczenia osobie uprawnionej wezwania do odbioru tej rzeczy lub osoba ta jest nieznana, starosta powinien dokonać wezwania poprzez jego wywieszenie na tablicy informacyjnej w swojej siedzibie przez okres jednego roku licząc od dnia znalezienia rzeczy. Jeśli z kolei szacunkowa wartość rzeczy znalezionej przekracza kwotę 5.000 złotych, starosta powinien także zamieścić ogłoszenie w dzienniku lokalnym lub ogólnopolskim oraz w Biuletynie Informacji Publicznej. Starosta lub inny organ przechowujący wydaje rzecz osobie uprawnionej do jej odbioru po uiszczeniu przez nią kosztów przechowywania i utrzymania rzeczy w należytym stanie, jak również kosztów poszukiwania osoby uprawnionej do odbioru rzeczy.
Omawiając przyjęte przez sejm przepisy, należy również zwrócić uwagę na nowe unormowanie, które dotyczy skarbów, które nie stanowią zabytków archeologicznych w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie zabytków. Skarbem jest rzecz o wartości materialnej znaleziona w okolicznościach uzasadniających przekonanie, że poszukiwanie właściciela byłoby oczywiście bezcelowe. Zgodnie z przyjętym rozwiązaniem, skarb taki staje się przedmiotem współwłasności w częściach równych znalazcy i właściciela nieruchomości, na której rzecz została znaleziona. Jednakże, jeśli skarb jest zabytkiem lub materiałem archiwalnym, własność nabywa Skarb Państwa, a znalazca jest obowiązany niezwłocznie wydać go staroście. W przypadku, gdy rzecz jest zabytkiem i staje się własnością Skarbu Państwa, to wówczas znalazcy przyznaje się nagrodę należną znalazcy zabytku archeologicznego. Z kolei, jeśli znaleziona rzecz jest materiałem archiwalnym i staje się własnością Skarbu Państwa, znalazcy należy się nagroda przyznawana przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych.
Przyjęta ustawa, przewiduje także utworzenie krajowego rejestru utraconych dóbr kultury, który ma być prowadzony przez ministra właściwego do spraw kultury. Do rejestru wpisywane będą cztery kategorie przedmiotów i będzie on obejmował wszystkie zabytki skradzione lub nielegalnie wywiezione za granicę, a nie tylko przedmioty wpisane do rejestru zabytków lub do inwentarza muzeum albo wchodzące w skład narodowego zasobu bibliotecznego.
