Spis treści
Katalog uprawnień
Są trzy kategorie prawa jazdy, o wydanie którego może starać się osoba niepełnoletnia. Mowa o prawie jazdy kategorii AM, A1 oraz B1. Należy w tym miejscu zaakcentować, że – w ramach niniejszych rozważań – mowa o osobach, które spełniają warunek minimalnego wieku. W zależności od kategorii prawa jazdy, wiek ten wynosi 14 albo 16 lat. Decyzja o tym, czy młody człowiek będzie starał się o przyznanie stosownych uprawnień, powinna należeć nie tylko do niego samego, ale także do jego prawnych opiekunów, jakimi najczęściej są rodzice. Nie bez powodu ustawodawca uznał, że osoby, które ukończyły lat trzynaście, a nie ukończyły lat osiemnastu, posiadają ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Kierowanie każdym pojazdem silnikowym, zwłaszcza w przypadku młodej i niedoświadczonej osoby, stwarza zagrożenie dla zdrowia i życia tej osoby oraz otoczenia. Podjęcie starań o wydanie prawa jazdy powinno być poprzedzone zdroworozsądkową analizą, biorącą za przedmiot poziom rozwoju intelektualnego kandydata na przyszłego kierowcę.
W przypadku kategorii AM prawo jazdy stwierdza posiadanie uprawnienia do kierowania motorowerem oraz czterokołowcem lekkim. Prawo jazdy kategorii A1 stwierdza posiadanie uprawnienia do kierowania motocyklem o pojemności skokowej silnika nieprzekraczającej 125 cm3, mocy nieprzekraczającej 11 kW i stosunku mocy do masy własnej nieprzekraczającym 0,1 kW/kg, jak również motocyklem trójkołowym o mocy nieprzekraczającej 15 kW i pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM. Prawo jazdy kategorii B1 stwierdza posiadanie uprawnienia do kierowania czterokołowcem (a zatem już nie „lekkim czterokołowcem”) oraz pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM. Osoba niepełnoletnia może ubiegać się też o wydanie prawa jazdy kategorii T. Jest to dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania ciągnikiem rolniczym lub pojazdem wolnobieżnym. Osoba taka może również kierować pojazdami właściwymi dla kategorii AM.
Minimalny wiek kierowcy
Wymagany minimalny wiek do kierowania wynosi:
- 14 lat – dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii AM,
- 16 lat – dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii A1, B1 i T.
Katalog pojazdów
Definicje wymienionych powyżej pojazdów obecne są w ustawie – Prawo o ruchu drogowym.
Osoba, która ukończyła 14 lat, może prowadzić motorower lub czterokołowiec lekki. Motorowerem jest pojazd dwu – lub trójkołowy, zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej nieprzekraczającej 50 cm3 lub w silnik elektryczny o mocy nie większej niż 4 kW, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h. Czterokołowcem lekkim jest czterokołowiec, którego masa własna nie przekracza 350 kg i konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h. Na potrzeby zdefiniowania pojęcia „czterokołowiec lekki” wypada nadmienić, że termin „czterokołowiec” oznacza pojazd samochodowy przeznaczony do przewozu osób lub ładunków (z wyłączeniem samochodu osobowego, ciężarowego i motocykla), którego masa własna nie przekracza:
- w przypadku przewozu rzeczy – 550 kg,
- w przypadku przewozu osób – 400 kg.
Osoba, która ukończyła 16 lat, może kierować motocyklem o ograniczonej pojemności skokowej oraz mocy silnika. Motocykl to pojazd samochodowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej przekraczającej 50 cm3, dwukołowy lub z bocznym wózkiem – wielośladowy. Określenie „motocykl” obejmuje również pojazd trójkołowy o symetrycznym rozmieszczeniu kół. Takim właśnie pojazdem jest trójkołowiec, do prowadzenia którego uprawniony może być kierowca na podstawie prawa jazdy kategorii A1. Osoba, która ukończyła 16 lat, może kierować również, na podstawie prawa jazdy kategorii B1, zwykłym (nie „lekkim”) czterokołowcem, którego definicja przewiduje większą masę własną.
Podstawa prawna
Art. 6, art. 8 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (tekst jednolity: Dz. U. z 2014 r., poz. 600 ze zm.).
Art. 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r., – Prawo o ruchu drogowym (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r., poz. 1137 ze zm.).
