Spis treści
Przejście zakładu pracy w świetle regulacji kodeksowej
W myśl przepisu art. 231 § 1 k.p. w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę staje się on z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy.
Za zobowiązania wynikające ze stosunku pracy, powstałe przed przejściem części zakładu pracy na innego pracodawcę, dotychczasowy i nowy pracodawca odpowiadają solidarnie (art. 231 § 2 k.p.). Jeżeli u pracodawców nie działają zakładowe organizacje związkowe, dotychczasowy i nowy pracodawca informują na piśmie swoich pracowników o przewidywanym terminie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, jego przyczynach, prawnych, ekonomicznych oraz socjalnych skutkach dla pracowników, a także zamierzonych działaniach dotyczących warunków zatrudnienia pracowników, w szczególności warunków pracy, płacy i przekwalifikowania. Przekazanie informacji powinno nastąpić co najmniej na 30 dni przed przewidywanym terminem przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę (por. art. 231 § 3 k.p.). W terminie 2 miesięcy od przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, pracownik może bez wypowiedzenia, za siedmiodniowym uprzedzeniem, rozwiązać stosunek pracy. Rozwiązanie stosunku pracy w tym trybie powoduje dla pracownika skutki, jakie przepisy prawa pracy wiążą z rozwiązaniem stosunku pracy przez pracodawcę za wypowiedzeniem (art. 231 § 4 k.p.). Pracodawca, z dniem przejęcia zakładu pracy lub jego części, jest obowiązany zaproponować nowe warunki pracy i płacy pracownikom świadczącym dotychczas pracę na innej podstawie niż umowa o pracę oraz wskazać termin, nie krótszy niż 7 dni, do którego pracownicy mogą złożyć oświadczenie o przyjęciu lub odmowie przyjęcia proponowanych warunków. W razie nieuzgodnienia nowych warunków pracy i płacy dotychczasowy stosunek pracy rozwiązuje się z upływem okresu równego okresowi wypowiedzenia, liczonego od dnia, w którym pracownik złożył oświadczenie o odmowie przyjęcia proponowanych warunków, lub od dnia, do którego mógł złożyć takie oświadczenie (por. art. 231 § 5 k.p.). Kodeks wskazuje, co bardzo istotne, że przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę nie może stanowić przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie przez pracodawcę stosunku pracy (art. 231 § 6 k.p.).
Skutek wstąpienia nowego pracodawcy do poszczególnych stosunków pracy
Norma art. 231 k.p. reguluje sytuację prawną pracowników w wypadku zmiany pracodawcy spowodowanej przejęciem zakładu pracy przez inny podmiot. Przepis ten ma charakter ochronny i określa zakres odpowiedzialności każdego ze zmieniających się pracodawców wobec pracowników. Dla oceny, kto jest pracodawcą w stosunku do pracownika decydujące jest faktyczne przejęcie zakładu pracy, powodujące, że pracownicy świadczą pracę na rzecz kogoś innego niż dotychczas. Zmiany prawne, dotyczące praw do zakładu pracy nie są w tym przypadku przesądzające. Z obowiązującego bezwzględnie przepisu art. 231 § 1 k.p. wynika, że skutek przejścia zakładu pracy polegający na zmianie pracodawcy następuje z mocy samego prawa (automatycznie), a nie w następstwie uzgodnień między zainteresowanymi pracodawcami. Żadne uzgodnienia nie mogą wyłączyć ani zmienić wskazanego skutku przejścia zakładu pracy lub jego części. O tym zaś, których pracowników dotyczy skutek przejścia, decyduje faktyczne związanie pracownika z określoną częścią zakładu pracy. Pracodawca przejmujący cześć zakładu pracy staje się stroną istniejących stosunków pracy. Zmiana ta następuje z mocy prawa, co oznacza, że skutek wynikający z art. 231 § 1 k.p. będzie następował z chwilą przejścia zakładu pracy na nowy podmiot. Orzecznictwo sądowe podziela twierdzenie, że norma z art. 231 k.p. nie może zostać wyłączona ani ograniczona poprzez wolę stron, co jest przejawem jej bezwzględnego obowiązywania. Reasumując należy podnieść, iż norma przepisu art. 231 k.p. ma charakter prawa bezwzględnie obowiązującego (ius cogens). Norma ta nie może zostać zatem wyłączona ani ograniczona poprzez wolę stron. Przejście nawet części zakładu pracy implikuje wstąpienie nowego pracodawcy w dotychczasowe stosunki pracy. Automatyzm zastosowania art. 231 k.p. powoduje, że w związku z przejściem zakładu pracy powstaje stosunek pracy z nowym pracodawcą na poprzednich warunkach. (por. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 28 lutego 2013 r., sygn. akt: III APa 11/12).
Podstawa prawna
Art. 231 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).
Orzecznictwo
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 28 lutego 2013 r., sygn. akt: III APa 11/12 (tekst orzeczenia dostępny jest w bazie Portalu Orzeczeń Sądów Powszechnych pod adresem http://orzeczenia.ms.gov.pl).
