Spis treści
Przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach, a przychody ze źródeł nieujawnionych
Projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych definiuje przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach i przychody ze źródeł nieujawnionych. I tak, do przychodów, które nie mają pokrycia w ujawnionych źródłach, będą zaliczane przychody ze źródła ujawnionego przez podatnika, ale w nieprawidłowej wysokości.
Przykład:
Z dużą dozą prawdopodobieństwa, za niewiarygodne będzie uznane wytłumaczenie podatnika, że prowadzona przez niego osobiście działalność gospodarcza, np. mały osiedlowy salon kosmetyczny – czynny 3 razy w tygodniu i nie zatrudniająca innych pracowników przynosi przychody w wysokości 200 tys. zł tygodniowo, przy czym nie posiada on żadnych dokumentów na potwierdzenie tych przychodów.
Natomiast przychodami pochodzącymi z nieujawnionych źródeł będą przychody ze źródeł niewskazanych przez podatnika i nieustalonych przez organ podatkowy lub kontrolę skarbową.
Przykład:
Podatnik zakupi piękny dom z basen bez wskazania żadnych przychodów (dochodów), które pozwoliłyby na sfinansowanie takiego wydatku.
Należy wskazać, że przychodami nieznajdującymi pokrycia w ujawnionych przez podatnika źródłach lub pochodzącymi ze źródeł nieujawnionych będzie wysokość odpowiadająca nadwyżce wydatku poniesionego w roku podatkowym, czyli w roku kalendarzowym – nad przychodami (dochodami) opodatkowanymi lub nie, uzyskanymi przed poniesieniem tego wydatku. W związku z tym niezbędne będzie ustalenie w ujęciu chronologicznym wydatków i przychodów. Dzięki temu możliwe będzie stwierdzenie, czy wydatek znajdują pokrycie w uzyskanych wcześniej przychodach (dochodach), i w rezultacie, czy pojawi się nadwyżka wydatków nad przychodami/dochodami opodatkowanymi lub nieopodatkowanymi.
To nie koniec wprowadzonych definicji do projektu ustawy. Oprócz dwóch powyżej wskazanych pojęci, zdefiniowano także wydatek – jako wartość zgromadzonego w roku podatkowym mienia, np. nieruchomości, ruchomości, prawa majątkowe, papiery wartościowe lub wysokość wydatkowanych w danym roku podatkowym środków, w przypadku niemożności ustalenia roku podatkowego zgromadzenia tych środków. Przyjęto także, że źródłem pokrycia wydatków poniesionych przez podatnika będą przychody/dochody:
- opodatkowane – czyli co do zasady takie, których pochodzenie ustalono i zostały one zgłoszone do opodatkowania lub opodatkowane, np. podatkiem dochodowym, od spadków darowizn lub rolnym;
- nieopodatkowane – czyli generalnie takie, których pochodzenie zostało ustalone, ale były one np. wolne od podatku.
Bardzo ważne jest to, aby przychodami/dochodami opodatkowanymi lub nieopodatkowanymi podatnik dysponował przed poniesieniem wydatku. Z uwagi na to, podatnik nie będzie mógł powiedzieć, że wydatek poniesiony np. w lutym danego roku pokrył przychodem/dochodem, który uzyskał dopiero w czerwcu tego samego roku.
Podstawa opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych
Zgodnie z projektem ustawy, podstawą opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych będzie w danym roku podatkowym przychód odpowiadający kwocie nadwyżki wydatków nad ww. przychodami/dochodami opodatkowanymi lub nie. Zatem, jeśli w roku podatkowym wystąpią dwie lub więcej nadwyżek to podstawą opodatkowania będzie ich suma.
Ciężar dowodu w zakresie wykazania przychodów/dochodów
Przyjęty projekt nowelizacji określa, że ciężar dowodu w zakresie wykazania przychodów/dochodów opodatkowanych bądź nie spoczywa na podatniku, bowiem to właśnie on posiada pełną wiedzę o tym, skąd wziął pieniądze na dokonane wydatki. Jednakże, co ważne obowiązek ten będzie spoczywał na podatniku tylko w odniesieniu do tych przychodów/dochodów, które nie będą znane organowi z urzędu lub nie będzie mógł ich ustalić np. na podstawie posiadanych danych. Jeśli z kolei podatnik nie będzie posiadał dowodów potwierdzających, że wydatek pokrył z przychodów/dochodów opodatkowanych lub nieopodatkowanych i jednocześnie w stosunku do nich nastąpiło przedawnienie zobowiązania podatkowego, to wówczas nie będzie konieczne ich udowodnienie, a jedynie ich uprawdopodobnienie. Wystarczające i bez konieczności udowodnienia będzie wykazanie przez podatnika prawdopodobieństwa ich wystąpienia. Natomiast, jeśli podatnik nie będzie dysponować dowodami, które mogłyby potwierdzić wartość zgromadzonego mienia w danym roku podatkowym, to wartość tego mienia zostanie ustalona na podstawie jego wartości rynkowej.
