W zakresie należności dochodzonych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych nowelizacja wprowadza szerszy katalog przypadków, które zawieszają bieg przedawnienia. Oznacza to, że obok dotychczasowych przypadków, zawieszenie biegu terminu przedawnienia ma zastosowanie w przypadku decyzji ustalających obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym, podstawę wymiaru składek oraz obowiązku opłacania składek na te ubezpieczenia. Zawieszenie biegnie od dnia wszczęcia postępowania do dnia uprawomocnienia decyzji. Zmianie ulega również bieg terminu przedawnienia w przypadku śmierci spadkodawcy. Dotychczas ulegał on zawieszeniu od dnia śmierci spadkodawcy do dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, jednak nie dłużej niż do dnia, w którym upłynęły 2 lata od śmierci spadkodawcy. Od dnia 20 lipca 2011 r. bieg terminu przedawnienia ulega także zawieszeniu od dnia śmierci spadkodawcy do dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia, jednak nie dłużej niż do dnia, w którym upłynęły 2 lata od śmierci spadkodawcy.
W przypadku postępowania w zakresie zwrotu nienależnie opłaconych składek nowelizacja wprowadza nowy próg kwotowy, od którego uzależniony jest obowiązek informacyjny Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Do dnia 19 lipca Zakład zawiadamiał płatnika składek o kwocie nienależnie opłaconych składek, które mogą być zwrócone, jeżeli kwota ta była wyższa od 5%. najniższego wynagrodzenia. Obecnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest zobowiązany do wysyłania zawiadomienia w przypadku, gdy suma nienależnie opłaconych składek jest wyższa niż koszty upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym (aktualnie: 8,80 zł). Zlikwidowana została przy tym konieczność wystąpienia z wnioskiem o zwrot nienależnie opłaconych składek w ciągu 7 dni od otrzymania zawiadomienia z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Płatnika składek nie ograniczają obecnie w tej materii żadne terminy.
Zgodnie z nowymi przepisami nienależnie opłacone składki ulegają przedawnieniu po upływie 10 lat, licząc od dnia otrzymania zawiadomienia o kwocie nienależnie opłaconych składek lub po upływie 10 lat od opłacenia składek, w przypadku gdy Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie zawiadomił o możliwej kwocie zwrotu. Bieg terminu przedawnienia jest zawieszany:
- w przypadku wydania przez Zakład decyzji w sprawie nienależnie opłaconych składek – od dnia wszczęcia postępowania do dnia, w którym decyzja stała się prawomocna;
- jeżeli wydanie decyzji w sprawie nienależnie opłaconych składek jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd – do dnia, w którym decyzja innego organu stała się ostateczna lub uprawomocniło się orzeczenie sądu (nie dłużej jednak niż na okres 2 lat);
- od dnia śmierci spadkodawcy do dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia, nie dłużej jednak niż do dnia, w którym upłynęły 2 lata od śmierci spadkodawcy;
- w przypadku wydania przez Zakład decyzji stwierdzającej brak obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym lub obniżającej podstawę wymiaru składek na te ubezpieczenia – od dnia wszczęcia postępowania do dnia, w którym decyzja stała się prawomocna.
Zmienione przepisy stosuje się do wniosków o zwrot nienależnie opłaconych składek złożonych 20 lipca 2011 r. i później. Natomiast do wniosków złożonych przed tym terminem zastosowanie mają przepisy dotychczasowe.
