Aktualnie, dokument ten trafił do Komisji Europejskiej. Projekt przygotowany przez resort rolnictwa promuje wsparcie aktywnych rolników i rozwój małych oraz średnich gospodarstw. Dopłaty mają wspomóc rolników, przez co ich gospodarstwa mają stać się gospodarstwami towarowymi, produkującymi nie tylko na własne potrzeby. Chodzi o to, żeby dzięki dopłatom większa niż do tej pory liczba gospodarstw włączyła się w produkcję żywności dostarczanej do handlu. Nowym rozwiązaniem ma być uzależnienie otrzymywania części dopłat od przestrzegania przez rolników wymogów dbania o środowisko naturalne. Planuje się również ograniczone wsparcie w postaci dopłat dla największych gospodarstw, które powinny sobie "dawać radę" dzięki sprzedaży własnej produkcji. Od 2015 roku maksymalna wysokość dopłat bezpośrednich, które może otrzymać w ciągu roku jeden rolnik ma wynieść 150 tys. euro.
O przyznanie jakich dopłat będą się mogli starać rolnicy?
Przede wszystkim należy wskazać, że płatności w ramach wsparcia bezpośredniego od 2015 roku będą składały się z większej liczby elementów niż do tej pory. Rolnicy będą mogli ubiegać się o następujące dopłaty:
- jednolitą płatność obszarową (JPO) – 44,7% całej koperty finansowej;
Jeśli chodzi o zasady przyznawania wsparcia w ramach Jednolitej Płatności Obszarowej, to należy stwierdzić, że nie zmieniły się w stosunku do obowiązujących wcześniej. Oznacza to, że płatność ta przysługuje tym rolnikom, którzy prowadza działalność rolniczą na co najmniej 1 hektarze gruntów. Od tej zasady jest jednak wyjątek, mianowicie: rolnicy, którzy mają mniej niż 1 ha użytków rolnych, lecz posiadają bydło, krowy, owce czy kozy, a więc przysługuje im płatność związana z produkcją. Przy czym warunkiem jej otrzymania będzie to, że w danym roku należna im łączna kwota płatności wyniesie co najmniej 200 euro.
Od 2015 roku rolnicy gospodarujący na niewielkich areałach mają mieć oni możliwość skorzystania z tzw. uproszczonego systemu wsparcia. Wybierając ten system będą zwolnieni z kontroli norm i wymogów wzajemnej zgodności (Cross Compliance) oraz wypełniania tzw. praktyk zazielenienia. Nie będą też objęci publikowaniem ich nazwisk w wykazach beneficjentów dopłat. Warto wiedzieć, że do systemu płatności dla małych gospodarstw będą włączeni automatycznie rolnicy, w przypadku, gdy łączna kwota wsparcia bezpośredniego obliczona dla całego gospodarstwa nie przekroczy 1250 euro, chyba że nie wyrażą na to zgody. Istotne jest również to, że do takiego uproszczonego systemu rolnicy mogą przystąpić tylko w 2015 roku, ponieważ zgodnie z obowiązującym stanem prawnym w kolejnych latach nie będzie to już możliwe. Wysokość płatności w ramach tego systemu będzie obliczana jako suma poszczególnych rodzajów płatności należnych rolnikowi z tym, że maksymalnie nie może być to więcej niż równowartość 1250 euro na gospodarstwo. Rolnicy, którzy kwalifikują się do objęcia systemem płatności dla małych gospodarstw i zdecydują się na przekazanie swojego gospodarstwa innemu rolnikowi, będą mogli ubiegać się, na warunkach określonych w PROW 2014-2020, o specjalną, roczną premię w wysokości 120% rocznej płatności, do otrzymania której rolnik byłby uprawniony pozostając w systemie dla małych gospodarstw. Łączna kwota przewidziana na takie wsparcie w wynosi ok. 130 mln euro.
- płatności z tytułu zazieleniania (tzw. płatność z tytułu praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska) – 30% całej koperty finansowej;
Tego rodzaju wsparcie otrzymają rolnicy którzy w swoich gospodarstwach stosują dywersyfikację upraw, utrzymują trwałe użytki zielone (TUZ) oraz zachowują obszary proekologiczne (EFA). Jednakże obowiązek dywersyfikacji upraw nie będzie dotyczył gospodarstw o powierzchni gruntów ornych poniżej 10 ha. Natomiast rolnicy posiadający gospodarstwa o powierzchni od 10 ha do 30 ha muszą na tych gruntach prowadzić co najmniej 2 uprawy, przy czym uprawa główna nie może zajmować więcej niż 75% gruntów. Z kolei w gospodarstwach o powierzchni powyżej 30 ha gruntów ornych należy prowadzić minimum 3 uprawy. W takiej sytuacji, uprawa główna nie może zajmować więcej niż 75% gruntów, a dwie uprawy łącznie nie mogą zajmować więcej niż 95% powierzchni. Jeżeli rolnik wdraża w swoim gospodarstwie "pakiet rolnictwo zrównoważone" lub "pakiet ochrona gleb i wód" w ramach działania rolnośrdodowiskowo – klimatycznego PROW 2014 – 2020 może nie realizować praktyki dywersyfikacji upraw. Warunek różnicowania upraw będzie także spełniony, jeśli rolnik realizuje w swoim gospodarstwie "pakiet ochrona gleb i wód" wdrażany w ramach działania rolnośrodowiskowego z PROW 2007 – 2013. Praktyka dywersyfikacji upraw stanowi element płatności na zazielenienie, która będzie realizowana od 2015 r., co oznacza, że planując w tym roku strukturę zasiewów jesiennych w gospodarstwie dla upraw ozimych rolnik powinien ocenić, czy w roku 2015 spełni kryteria dywersyfikacji.
- płatności dla młodych rolników – 2% całej koperty finansowej;
Jest to dodatkowe wsparcie, które będzie przysługiwało maksymalnie przez 5 lat, tym gospodarzom którzy nie mają więcej niż 40 lat. Okres przysługiwania tej płatności zostanie pomniejszony o różnicę pomiędzy datą rozpoczęcia działalności rolniczej, a datą złożenia pierwszego wniosku o płatność dla młodych rolników. W związku z powyższym należy wskazać, że jeżeli rolnik nie przekroczył 40 lat, rozpoczął działalność rolniczą w 2012 rok, a pierwszy wniosek o przyznanie płatności dla młodych rolników złoży w 2015 roku, wówczas płatność ta będzie mu przysługiwała przez 2 lata.
- płatności związane z produkcją (tzw. dobrowolne wsparcie powiązane z produkcją) – 15% całej koperty finansowej, w tym 2% na dopłaty do uprawy roślin wysokobiałkowych;
Płatności związane z produkcją będą przysługiwały rolnikom, którzy hodują młode bydło, krowy, owce, kozy, którzy prowadzą uprawę chmielu, roślin wysokobiałkowych, buraków cukrowych, ziemniaków skrobiowych, pomidorów, lnu, konopi włóknistych czy owoców miękkich (truskawek i malin). Wysokość wsparcia uzależniona jest od rodzaju prowadzonej produkcji.
- płatność dodatkową (tzw. płatność redystrybucyjna) – 8,3 całej koperty finansowej;
Rolnicy, którzy będą uprawnieni do jednolitej płatności obszarowej otrzymają również dodatkową płatność, czyli tzw. płatność redystrybucyjną – do każdego uprawianego przez nich hektara ziemi mieszczącego się w przedziale od 3,01 do 30 ha. Oznacza to, że na przykład gospodarstwo o powierzchni 35 ha kwalifikujących się do jednolitej płatności obszarowej otrzyma dodatkową płatność do 27 hektarów powierzchni. a gospodarstwo o powierzchni 20 hektarów kwalifikujących się do jednolitej płatności obszarowej otrzyma dodatkową płatność do 17 hektarów powierzchni.
- przejściowe wsparcie krajowe (płatność do tytoniu niezwiązana z produkcją).
Na koniec należy wskazać, ze przejściowym wsparciem krajowym mają zostać objęci rolnicy, którzy w 2013 roku otrzymali z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa płatność niezwiązaną z produkcją w sektorze tytoniu.
