Ustawa z dnia 10 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy ma na celu dostosowanie prawa polskiego do postanowień dyrektywy Rady 2013/1/UE z dnia 20 grudnia 2012 r. zmieniającej dyrektywę 93/109/WE w odniesieniu do szczegółowych warunków wykonywania prawa kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego przez obywateli Unii mających miejsce zamieszkania w państwie członkowskim, którego nie są obywatelami (Dz. Urz. UE L 26 z 26.01.2013, str. 27). W dotychczas obowiązującym stanie prawnym art. 344 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy stanowił, iż w przypadku zgłaszania kandydatury obywatela UE niebędącego obywatelem polskim kandydat do pisemnej zgody na kandydowanie jest obowiązany dołączyć zaświadczenie wydane przez właściwy organ państwa członkowskiego UE, którego jest obywatelem, że nie pozbawiono go prawa do kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego w tym państwie lub że organ ten nie posiada informacji o pozbawieniu go tego prawa. Dyrektywa Rady 2013/1 – wychodząc naprzeciw trudnościom obywateli z identyfikacją organów uprawnionych do wydawania ww. zaświadczenia i terminowego jego otrzymywania, co zgodnie z uzasadnieniem dyrektywy 2013/1/UE przyczyniało się do tego, że niewielu obywateli państw UE kandydowało w wyborach do Parlamentu Europejskiego w państwie członkowskim miejsca zamieszkania – zniosła wymóg przedkładania przez tych obywateli takiego zaświadczenia i zastąpiła go oświadczeniem potwierdzającym, że dana osoba nie została pozbawiona prawa do kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego, które należy zamieścić w oficjalnym oświadczeniu, do złożenia którego ci obywatele są zobowiązani, składając swój wniosek.
W następstwie tego, zgodnie z nowelizacją Kodeksu wyborczego zamiast urzędowego zaświadczenia kandydaci na europosłów będą mogli składać oświadczenia, w którym zadeklarują, że nie zostali pozbawieni prawa do kandydowania do PE w kraju pochodzenia. Do oświadczenia będą musieli również dołączyć informację o ostatnim miejscu zamieszkania w tym kraju.
Ponadto, zgodnie z nowymi przepisami przyjmowaniem i dalszym przekazywaniem danych niezbędnych do ustalenia prawa wybieralności, czyli czynnego prawa wyborczego, będzie zajmował się minister spraw wewnętrznych. Właściwa okręgowa komisja wyborcza, po otrzymaniu oświadczenia kandydata, niezwłocznie wystąpi do MSW z wnioskiem o weryfikację prawdziwości tego dokumentu. MSW będzie potwierdzać prawdziwość oświadczenia w państwie członkowskim, z którego pochodzi kandydat. Informacja o wyniku procedury sprawdzającej będzie niezwłocznie przekazywana okręgowej komisji wyborczej, która skreśli kandydata z listy w razie negatywnego wyniku weryfikacji.
