Owa deklaracja to nic innego jak umowa zawierana przez wystawcę wekslowego z remitentem. Wystawcą weksla jest dla przypomnienia osoba, która wystawiła weksel, przy czym albo sama przyrzekła jego zapłatę, bądź poleciła innej osobie jego zapłatę. Z kolei remitentem określamy osobę, na rzecz której ma być wypłacone zobowiązanie z weksla lub z czeku. Może nim być zarówno osoba fizyczna jak i osoba prawna, na której zlecenie lub na której rzecz weksel ma być płatny.
Deklaracja wekslowa ma za zadanie stwierdzić treść porozumienia pomiędzy jego wystawcą a remitentem co do wypełnienia weksla. Tak naprawdę przepisy prawa wekslowego nie określają formy w jakiej powinna zostać zawarta taka umowa, z drugiej jednak strony praktyka pokazuje, że najlepszą będzie zwykła forma pisemna (przede wszystkim ze względów dowodowych, gdyby doszło do tego, że sprawa wekslowa znajdzie swój finał w sądzie). Pamiętajmy, aby w omawianej deklaracji zawarte zostały:
- warunki, od których spełnienia zależy prawo wypełnienia weksla;
- określenie kwoty, na którą weksel może być wystawiony;
- określenie rodzaju terminu płatności, jakim weksel może być opatrzony;
- obowiązek powiadomienia wystawcy przez bank o zamiarze lub wypełnieniu weksla,
- termin, do którego weksel może być przez bank uzupełniony,
- upoważnienie dla banku do zniszczenia weksla po spłacie zobowiązania.
Jak podkreśla Sąd Najwyższy w wyroku z dnia28 maja 1998 r. (sygn. akt III CKN 531/97), artykuł 10 Prawa wekslowego nie wymaga szczególnej formy porozumienia wekslowego, może być ona osiągnięta także w sposób dorozumiany. W takim jednak wypadku z uwagi na specyfikę odpowiedzialności wekslowej musi to być przejaw woli, który, w świetle okoliczności towarzyszących, w sposób dostatecznie zrozumiały i niewątpliwy wyraża wolę wywołania skutków prawnych objętych treścią tej czynności prawnej (art. 60 KC). Warto w tym miejscu przytoczyć treść podnoszonego art. 10, zgodnie z którym jeżeli weksel, niezupełny w chwili wystawienia, uzupełniony został niezgodnie z zawartym porozumieniem, nie można wobec posiadacza zasłaniać się zarzutem, że nie zastosowano się do tego porozumienia, chyba że posiadacz nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa.
Na zakończenie pamiętajmy, że zobowiązanie wekslowe osoby, która wręczyła weksel nie powstaje w razie wypełnienia weksla in blanco przez jego odbiorcę niezgodnie z zawartym porozumieniem wekslowym. Zarówno umowa mająca być źródłem zobowiązania wekslowego, jak i umowa mająca rodzić stosunek podstawowy mogą być dotknięte różnego rodzaju wadami, w szczególności powodującymi ich nieważność lub uzasadniającymi ich unieważnienie (wzruszenie) przez uchylenie się od skutków prawnych wadliwego oświadczenia woli. W okolicznościach konkretnego przypadku wadliwością mogą być dotknięte obie umowy, tylko umowa mająca być źródłem zobowiązania wekslowego lub też tylko umowa mająca rodzić stosunek podstawowy. Wykazanie nieważności lub unieważnienie umowy będącej źródłem zobowiązania wekslowego jest jednoznaczne ze stwierdzeniem nieistnienia tego zobowiązania i czyni zbytecznym zajmowanie się umową mającą rodzić stosunek podstawowy. Dowiedzenie nieważności lub unieważnienie umowy mającej rodzić stosunek podstawowy pozwala dłużnikowi wekslowemu skutecznie bronić się przed dochodzeniem roszczenia z weksla zarzutem nienależnego świadczenia. Obiektywnie niekorzystna dla jednej strony treść umowy zasługuje na negatywną ocenę moralną, a konsekwencji prowadzi do jej uznania za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego w sytuacji, gdy do takiego ukształtowania stosunków umownych, który jest dla niej w sposób widoczny krzywdzący, doszło przy – świadomym lub tylko spowodowanym niedbalstwem – wykorzystaniu przez drugą stronę swojej silniejszej pozycji. Umowa zawarta przez stronę działającą pod presją faktycznej przewagi kontrahenta nie może być bowiem uznana za wyraz w pełni swobodnej i rozważnie podjętej przez nią decyzji. Dominująca pozycja jednej ze stron umowy w stosunku do kontrahenta może być zarówno następstwem istniejącego między nimi stosunku zależności o charakterze ekonomicznym, czy też mającej źródło w stosunkach rodzinnych, jak i szczególnych okoliczności dotyczących osoby słabszego partnera związanych np. z jego chorobą, w przebiegu której następuje upośledzenie sfery motywacyjnej i decyzyjnej.
