Zgodnie z art. 20 Prawa prasowego, wydawanie dziennika lub czasopisma wymaga rejestracji w sądzie wojewódzkim właściwym miejscowo dla siedziby wydawcy. Do postępowania w tych sprawach stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym z pewnymi szczególnymi zmianami. Wniosek o rejestrację powinien zawierać:
- tytuł dziennika lub czasopisma oraz siedzibę i dokładny adres redakcji,
- dane osobowe redaktora naczelnego,
- określenie wydawcy, jego siedzibę i dokładny adres,
- częstotliwość ukazywania się dziennika lub czasopisma.
Pamiętajmy, że postanowienia zarządzające wpis do rejestru sąd uzasadnia tylko na wniosek. Wydawanie dziennika lub czasopisma można rozpocząć, jeżeli organ rejestracyjny nie rozstrzygnął wniosku o rejestrację w ciągu 30 dni od jego zgłoszenia. Każdorazowa zmiana danych umieszczanych we wniosku o rejestrację wymaga zawiadomienie organu rejestracyjnego i to w trybie natychmiastowym.
Zgodnie z wyrokiem sądu apelacyjnego w Krakowie z dnia 15 października 2008 r. (sygn. akt I ACa 404/08), rejestracja tytułu prasowego uprawnia wydawcę do jego wydawania, co więcej pozwala wydawcy na przekonanie, że jego tytuł został przez sąd rejestrowy zweryfikowany i nie dozna on przeszkód w jego wydawaniu. Niewątpliwie znaki liczbowe wchodzą w skład wielu różnych tytułów, ale w sytuacji, gdy jest to tylko jeden z elementów w tytule, jego fragment, to ten element nie może przesądzać o podobieństwie tytułu do innego zawierającego w sobie tę samą liczbę.
Udane zarejestrowanie czasopisma nie jest jednak skuteczne przez nieokreślony okres czasu, bowiem rejestracja dziennika lub czasopisma traci ważność w razie niewydania dziennika lub czasopisma przez okres roku od dnia nabycia uprawnień do ich wydawania na czas nie oznaczony lub przerwy w ich wydawaniu przez okres roku, jeżeli redakcja nie wystąpiła o zachowanie rejestracji. Wydawanie czasopisma nie może być utożsamione z wytworzeniem pojedynczych egzemplarzy periodyku prasowego. Gazeta jako materialny przedmiot procesu druku pozostanie wówczas jedynie przedmiotem materialnym, pozbawionym tej właściwości (cechy), którą nadają mu przepisy prawa prasowego, jako środka mającego służyć rozpowszechnianiu informacji, myśli czy poglądów. W pojęciu tym musi się zatem zawierać również umożliwienie czytelnikom zapoznania się z treścią zawartą w czasopiśmie.
Zgodnie z treścią art. 45 Prawa prasowego, kto wydaje dziennik lub czasopismo bez rejestracji albo zawieszone podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Dotyczy to także czasopism wydawanych za pośrednictwem Internetu. Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 2007 r. (sygn. akt IV KK 174/07), osoba rozpowszechniająca bez rejestracji w właściwym sądzie okręgowym dziennik bądź czasopismo za pośrednictwem Internetu zarówno wówczas, gdy przekaz taki towarzyszy przekazowi utrwalonemu na papierze, stanowiąc inną elektroniczną jego postać, jak i wówczas, gdy istnieje tylko w formie elektronicznej w Internecie, wyczerpuje znamiona przestępstwa z art. 45 ustawy – Prawo prasowe.
Już w przyszłym roku sankcja za brak rejestracji czasopisma zostanie najprawdopodobniej złagodzona. Ustawodawca chce odejść od kary ograniczenia wolności, pozostając jedynie przy grzywnie i to do wysokości 5 000 zł. Projekt zmian został stworzony w oparciu o orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, który stwierdził, że zapis przewidujący karanie (karą ograniczenia wolności) za przestępstwo wydawania niezarejestrowanego czasopisma jest zbyt surowy i nieproporcjonalny do wagi popełnionego czynu. „Za zgodną z konstytucją uznano zaś obowiązkową rejestrację czasopism przez sąd, ponieważ dokonanie rejestracji nie jest uciążliwe. TK uznał, że chodzi tu o ochronę przed nieuczciwą konkurencją – aby czytelnik nie kupował innego tytułu niż zamierzał. Według TK ustawodawca może ten obowiązek zabezpieczyć sankcją, ale nie karną, bo nie jest w tej sytuacji konieczna. Trybunał zasygnalizował też, że Prawo prasowe z 1984 r. nie jest dostosowane do współczesności.”
