- Reklama -
środa, 27 marca 2024
- Reklama -
Więcej
    Strona głównaPrawoPrzekazanie zwłok na cele naukowe

    Przekazanie zwłok na cele naukowe

    Prawo do pochowania zwłok ludzkich ma najbliższa pozostała rodzina osoby zmarłej, a mianowicie:

    •    pozostały małżonek,
    •    krewni zstępni (potomkowie w linii prostej – np. dzieci, wnukowie),
    •    krewni wstępni (przodkowie w linii prostej – np. rodzice, dziadkowie),
    •    krewni boczni do 4 stopnia pokrewieństwa (np. wujowie, ciotki, bratankowie),
    •    powinowaci w linii prostej do 1 stopnia (np. siostra męża, ojciec żony).Oprócz pochowania osoby zmarłej ( art. 10 ust.1 ustawy)  prawo przewiduje także przekazanie zwłok publicznej uczelni medycznej albo publicznej uczelni prowadzącej działalność dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk medycznych. Mówi o tym art. 10 ust. 2 tejże ustawy. Brzmi on następująco: Zwłoki niepochowane przez podmioty wymienione w ust. 1 mogą być przekazane do celów naukowych publicznej uczelni medycznej lub publicznej uczelni prowadzącej działalność dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk medycznych. Decyzję w sprawie przekazania zwłok do celów naukowych wydaje, na wniosek uczelni, właściwy starosta.

    Wymaga to uprzedniego stwierdzenia śmierci i jej przyczyn w karcie zgonu, zawierającej adnotację urzędu stanu cywilnego o zarejestrowaniu zgonu. Jeśli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że przyczyną śmierci było przestępstwo, do pochowania zwłok oprócz karty zgonu wymagane jest zezwolenie prokuratora. Wykorzystanie ciała do innych celów niż opisane powyżej mogłoby zostać uznane za znieważanie zwłok, co zgodnie z art. 262 § 1 kodeksu karnego podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat.


    Procedury

    Zwyczajową procedurą jest zwrócenie się do najbliższego krewnego z pytaniem, czy nie mają nic przeciwko przekazaniu organów zmarłego. Jeśli śmierć nastąpiła w szpitalu lub w podobnej instytucji, zgodnie z prawem, kierujący tą instytucją dysponuje ciałem. Mogą oni uszanować pisemną bądź ustną (przy dwóch świadkach) prośbę nieboszczyka, aby ciało zostało przeznaczone do badań naukowych, jeśli nie było powodów, dla których decyzja ta miałaby być zmieniona.

    Rozważane będą: przebieg zgonu, przyczyna, stan ciała w chwili śmierci i wymagania szkół medycznych. Później ciało może być przyjęte. Może nastąpić odmowa przyjęcia zwłok, jeśli była dokonana sekcja zwłok lub jeśli zostały pobrane jakiekolwiek organy z wyjątkiem rogówek.

    Ciało może być trzymane w celach naukowych do trzech lat. Szkoły medyczne zorganizują i opłacą standardowy pogrzeb lub, wedle życzenia, mogą zostawić to krewnym. Szkoły medyczne powiadomią rodzinę, kiedy będzie można pochować ciało.
    Programy świadomej donacji zwłok wprowadzają powoli pojedyncze uczelnie medyczne w Polsce. Pierwszą był Śląski Uniwersytet Medyczny. Ich wymogiem wobec potencjalnego donatora jest przedstawienie notarialnie poświadczonego aktu donacji.
    Jedną z uczelni, która prowadzi od 2008 r. program świadomej donacji, jest Uniwersytet Medyczny    w Lublinie. Wcześniej podobny program miała w Polsce tylko jedna uczelnia – Śląska Akademia Medyczna w Katowicach (dziś to Uniwersytet Medyczny). Lista donatorów w Lublinie liczy obecnie ponad 140 osób. Ciało służy uczelni około trzech lat – tak studentom, jak lekarzom. Potem uniwersytet organizuje na swój koszt uroczysty pochówek we wspólnej mogile na cmentarzu komunalnym. Program donacji nie przewiduje dla donatorów żadnych gratyfikacji.


    Jak przekazać ciało na cele naukowe?

    ● Wybrać uniwersytet medyczny, na którego rzecz chcemy przekazać ciało
    ● Pobrać ze strony uczelni akt donacji
    ● Wypełnić go, wskazując kontakt do osób, które zawiadomią uczelnię o zgonie
    ● Poświadczyć akt donacji u notariusza
    ● Wysłać oryginał do uczelni, a kopię nosić przy sobieCo na to Kościół?
    – Jeśli mamy do wyboru ćwiczenie lekarza na żywym pacjencie albo na ciele zmarłego, to odpowiedź na pytanie o dopuszczalność używania zwłok do badań naukowych jest oczywista – uważa teolog i bioetyk ks. prof. Piotr Morciniec, ekspert Konferencji Episkopatu Polski. Katechizm Kościoła Katolickiego mówi, że „sekcja zwłok może być moralnie dopuszczalna dla celów dochodzenia sądowego lub badań naukowych. Bezpłatne przekazywanie narządów po śmierci jest dopuszczalne i może zasługiwać na uznanie”. Niektórzy zwracają uwagę, że pierwszą w historii osobą, która świadomie podarowała swoje ciało nauce, był św. Franciszek Salezy, doktor Kościoła, biskup Genewy z przełomu XVI i XVII wieku. Jak to się ma do chrześcijańskiej nauki o zmartwychwstaniu ciała? – Wierzymy w zmartwychwstanie ciała przemienionego, a nie w powstanie do życia zwłok. Zmartwychwstanie w chrześcijańskim rozumieniu nie ma być prostą kontynuacją życia ziemskiego ani jego projekcyjnym przedłużeniem, lecz przemianą całego człowieka. Dlatego mówimy o nowym stworzeniu – podkreśla ks. prof. Morciniec. Innymi słowy: Pan Bóg nie będzie miał kłopotu ze zmartwychwstaniem człowieka, którego ciało było poddane sekcji albo posłużyło do pobrania narządów do przeszczepów.

    POWIĄZANE ARTYKUŁY
    - Reklama -

    NAJPOPULARNIEJSZE