Zaproponowana nowa treść art. 98 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia ma na celu umożliwienie uiszczania mandatu karnego kartą płatniczą. Ma to szczególne znaczenie w razie nałożenia mandatu na osoby przebywające w Polsce jedynie czasowo, co w praktyce odnosi się przede wszystkim do cudzoziemców. Regulacje zawarte w aktualnie obowiązującym art. 98 k.p.w. w stosunku do takich osób przewidują wyłącznie gotówkową formę mandatu karnego. Dotychczasowe doświadczenia Policji wskazują na szereg utrudnień i komplikacji w stosowaniu dotychczasowego rozwiązania. Wynika to przede wszystkim z powszechnego korzystania przez cudzoziemców z kart płatniczych. Niejednokrotnie funkcjonariusz, który stwierdzi popełnienie wykroczenia przez cudzoziemca i przeprowadzi typowe czynności w ramach postępowania mandatowego, spotyka się z odmową przyjęcia mandatu, spowodowaną brakiem możliwości jego uiszczenia, wynikającym z niedysponowania przez sprawcę gotówką w polskiej walucie, przy jednoczesnej chęci przyjęcia mandatu. Zazwyczaj osoby te są gotowe uiścić nałożoną grzywnę właśnie za pośrednictwem karty płatniczej. W wielu miejscowościach istnieje możliwość uzyskania polskich pieniędzy z bankomatu, jednakże wiąże się to z koniecznością dowiezienia sprawcy do urządzenia. Powoduje to zaangażowanie policjanta oraz środków transportowych do wykonywania czynności nie związanych bezpośrednio z jego działaniami na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego. Zaproponowane rozwiązanie uprości relacje pomiędzy funkcjonariuszami a osobami kontrolowanymi w przedstawionym zakresie. Przewiduje się również, że ta forma uiszczania mandatu karnego będzie dopuszczalna również w odniesieniu do osób mających miejsce zamieszkania na obszarze RP. Niejednokrotnie bowiem obywatele polscy, na których, w świetle obowiązujących przepisów, można nałożyć wyłącznie mandat kredytowany, wyrażają chęć uiszczenia grzywny kartą płatniczą. Przyjęcie proponowanej regulacji może w istotny sposób zwiększyć ściągalność mandatów karnych wobec tej grupy sprawców. Należy również przypomnieć, że zgodnie z art. 94 ust. 2a ustawy z dnia 6 września 2001 r., inspektorzy Inspekcji Transportu Drogowego od pięciu lat mogą pobierać nałożone kary pieniężne w formie bezgotówkowej, za pomocą karty płatniczej. Również w wielu krajach Unii Europejskiej policja oraz inne organy kontrolne mają możliwość zastosowania takiej formy uiszczana należności z tytułu nałożonych kar. Jest to rozwiązanie nowoczesne i jego wdrożenie stanowić będzie wyraz modernizacji służb kontrolnych nie tylko w obszarze sprzętowym, ale również w sferze formalnoprawnej.
Z kolei zmiana treści art. 97 § 1 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia ma na celu zniesienie terminu ograniczającego stosowanie postępowania mandatowego w przypadku stwierdzenia wykroczenia za pomocą urządzenia pomiarowego lub kontrolnego. Doświadczenia w stosowaniu przez Policję oraz straże gminne (miejskie) urządzeń działających samoczynnie – chodzi tutaj o tzw. fotoradary, wskazują jednoznacznie, że przewidziany w dotychczasowym art. 97 § 1 30 dniowy termin dopuszczalności postępowania mandatowego w znaczącej liczbie przypadków nie jest możliwy do zachowania. Pomimo podjęcia, bez zbędnej zwłoki, czynności zmierzających do ustalenia sprawcy wykroczenia ujawnionego i zarejestrowanego fotoradarem, ich zwieńczenie następuje z reguły po upływie tego terminu. Jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy jest dynamika przemieszczania się sprawców – w danym miejscu ujawniane są wykroczenia popełnione przez osoby zamieszkujące w różnych częściach kraju. Wymaga to m.in. prowadzenia czasochłonnej korespondencji, w celu ustalenia właściciela pojazdu i miejsca jego zamieszkania, przekazania sprawy do jednostki Policji właściwej ze względu na to miejsce, w celu zrealizowania sprawy w ramach pomocy prawnej. Inną przyczyną jest praktyka powierzania przez właściciela lub posiadacza pojazdu innym osobom i brak odpowiedniego nadzoru w tym zakresie, a nierzadko brak dobrej woli zrealizowania obowiązku określonego w art. 78 ust. 4 ustawy – Prawo o ruchu drogowym.
W rezultacie, w prostych i oczywistych sprawach uprawnieni funkcjonariusze, z uwagi na upływ terminu nie mogą zastosować szybkiego i ekonomicznego postępowania mandatowego. Rodzi to konieczność sporządzenia i skierowania do sądu wniosku o ukaranie. A więc wykonywania kolejnych czynności, angażujących policjantów lub strażników gminnych (miejskich), a w dalszej kolejności – sądów. Zważywszy na usprawnienie funkcjonowania podmiotów uprawnionych do stosowania urządzeń działających samoczynnie i prowadzących w związku z tym postępowanie w sprawach o wykroczenia ujawnione tymi urządzeniami oraz eliminowanie zbędnego angażowania sądów do orzekania w sprawach oczywistych i czytelnie udokumentowanych, proponuje się nieokreślanie terminu dopuszczalności postępowania mandatowego. Ograniczeniem dla tego postępowania będzie w takim przypadku ogólny termin przedawnienia karalności wykroczenia, określony w art. 45 § 1 Kodeksu wykroczeń, wynoszący 1 rok.
